home

UTRECHT - "In de toekomst wordt 50 procent van het management in bedrijven overbodig." Met deze provocerende uitspraak duidt drs. Christine Karman op de gevolgen van de opkomst van netwerken, elektronische post en multimedia. Karman is consultant op het gebied van kunstmatige intelligentie bij BSO/Origin en fervent gebruikster van Internet.

"Hoewel het begrip business process redesign veel van zijn kracht verloren heeft, omdat de toegevoegde waarde marginaal is, is de achterliggende gedachte we] valide. Plattere organisaties kunnen flexibeler en slagvaardiger opereren. Vaker dan voorheen wordt gekeken naar wat de klant wil: kleinere bedrijfsonderdelen met een hoge mate van specialisatie", aldus Karman.
Als voorbeeld van zo'n organisatie noemt zij de verzekeraar Aegon. Via een nieuwe IT-infrastructuur kunnen de tussenpersonen met eigen software nagenoeg direct een offerte uitbrengen op een polisaanvraag. Ergens anders moet de klant in voorkomende gevallen een week wachten op de prijs. "Dan weet ik wel waarvoor hij kiest."
Door meer verantwoordelijkheid te delegeren naar de werkvloer, is daarboven nog slechts één dun schilletje management nodig. De randvoorwaarde is een IT-infrastructuur waarin ondermeer elektronische post, werkstroomprogrammatuur en multimedia opgenomen zijn. "De organisaties met de kortste communicatielijnen gaan het maken in de toekomst", zo meent Karman.
Een tweede gevolg van de nieuwe technologieën is het 'kleiner' worden van de wereld. "Kijk naar een bedrijf als Nintendo, dat wereldwijd vertegenwoordigd is en een enorme omzet haalt met slechts 1000 werknemers." Dit bereikt de computerspelletjesfabrikant door ieder communicatiemiddel zo efficiënt mogelijk in te zetten. Karman verwacht in de nabije toekomst meer van deze organisaties te zien.

Overbodige tussenlaag
"Elektronische post maakt de afstand tussen mensen kleiner. Mensen hebben meer moeite om iemand persoonlijk te benaderen dan via e-mail. Zelf stuur ik regelmatig berichten naar de directie, zonder hen vaak te ontmoeten. Waarvoor heb ik dan mijn eigen baas nog nodig?" Daarbij ziet zij het medium elektronische post als een zeer rudimentair hulpmiddel. Als multimedia ingeburgerd raakt, is het mogelijk nagenoeg de volledige interactie tussen mensen via e-mail te bereiken.
De BSO adviseur verwacht dat deze ontwikkelingen binnen drie tot vijf jaar een belangrijke invloed zullen hebben op de zakenwereld. Uiteraard vergt dit een andere cultuur, een andere werkwijze. "Het is dan ook onvermijdelijk dat sommige mensen uit de boot vallen. Dat geldt met name voor personen die mentaal moeite hebben met de nieuwe technieken." De mensen in het (computer-)netwerk regelen de zaken, het middenmanagement staat buiten spel.

Ook bij de overheid
Volgens Karman zullen vooral de grootste en meest bureaucratische organisaties aanpassing behoeven. Dat geldt ook voor overheden. "Het is de vraag of in de toekomst de 10.000 ambtenaren op een ministerie nog wel aanvaardbaar zijn."
Het resterende topmanagement in bedrijven zal dan ook creatiever moeten zijn dan, aldus Karman. "Directies zullen dan sneller beslissingen moeten kunnen nemen, hetgeen mogelijk wordt door elektronische communicatie. Via e-mail is het te doen om vijf 'gesprekken' tegelijk te voeren."
De implicatie hiervan is dat het kwaliteitsniveau van werknemers omhoog moet. "Kennis is het nieuwe kapitaal, veel eerder dan arbeid of apparatuur." Daartegenover staat dat de informatietechnologie deze 'kenniswerkers' vrij maakt voor hoger gekwalificeerd en prettiger werk. "Uiteindelijk zal IT dan eindelijk de belofte van de hogere produktiviteit kunnen inlossen." MU